Nietolerancja glutenu u dzieci to temat, który w ostatnich latach budzi coraz większe zainteresowanie, zarówno wśród rodziców, jak i specjalistów. Coraz częściej słyszymy o celiakii, alergii na pszenicę czy nadwrażliwości na gluten, a jednocześnie wokół tych pojęć narosło wiele mitów. W praktyce oznacza to, że rodzice często nie wiedzą, jakie objawy powinny ich zaniepokoić, kiedy udać się do lekarza i jakie sygnały mogą faktycznie wskazywać na problem z tolerancją glutenu. Rozpoznanie nietolerancji glutenu u dziecka nie zawsze jest proste. Dlatego ten artykuł powstał, aby krok po kroku przeprowadzić rodziców przez najważniejsze sygnały, na które warto zwrócić uwagę.
Objawy nietolerancji glutenu u noworodków i niemowląt
Rozpoznanie nietolerancji glutenu u najmłodszych dzieci może być wyjątkowo trudne, ponieważ niemowlęta nie potrafią jeszcze zakomunikować swoich dolegliwości, a ich organizm reaguje na wiele bodźców bardzo intensywnie. Mimo to istnieje kilka charakterystycznych sygnałów, które — jeśli utrzymują się dłużej lub występują w charakterystycznych konfiguracjach — mogą sugerować problem z tolerancją glutenu.
1. Problemy gastryczne
-
Przewlekłe biegunki — wodniste, pieniste lub o bardzo intensywnym zapachu.
-
Luźne stolce przez dłuższy czas, mimo braku infekcji.
-
Nadmierne ulewania, trudne do odróżnienia od refluksu, ale utrzymujące się mimo zmian w karmieniu.
-
Kolki nieustępujące po 3. miesiącu życia lub takie, które nasilają się po wprowadzeniu nowych produktów.
-
Wzdęcia i twardy brzuszek, szczególnie wieczorami lub po konkretnych posiłkach.
2. Zaburzenia przyrostu masy ciała
-
Słaby przyrost masy ciała mimo prawidłowych ilości mleka.
-
Zahamowanie przyrostu w siatkach centylowych.
-
Regres w wadze po wprowadzeniu glutenu do diety.
3. Zmiany zachowania i ogólnego samopoczucia
-
Nadmierna drażliwość, płaczliwość, niepokój przy jedzeniu.
-
Problemy ze snem, częste przebudzenia.
-
Odpychanie butelki/piersi, unikanie posiłków.
4. Reakcje skórne
-
Rumień na policzkach, tzw. „policzki alergiczne”.
-
Szmery skórne, niewielkie grudki lub zaczerwienienia, utrzymujące się mimo odpowiedniej pielęgnacji.
-
Atopowe zapalenie skóry, które nasila się po posiłkach z glutenem (choć wymaga różnicowania z alergiami na białka mleka krowiego).
Objawy nietolerancji glutenu u małych dzieci (1–6 lat)
Okres od 1. do 6. roku życia to czas intensywnego rozwoju. Właśnie w tym wieku objawy nietolerancji glutenu często stają się bardziej zauważalne niż u niemowląt, ale jednocześnie łatwo je pomylić z innymi problemami: infekcjami wirusowymi, alergiami pokarmowymi, a nawet stresem.
1. Objawy ze strony układu pokarmowego
-
Przewlekłe biegunki, niekiedy tłuste lub połyskujące, mogące świadczyć o problemach z wchłanianiem.
-
Zaparcia bez wyraźnej przyczyny, również te powracające mimo prawidłowej diety.
-
Bóle brzucha, szczególnie po posiłkach zawierających makaron, pieczywo, naleśniki czy ciastka.
-
Nadmierne gazy i wzdęcia, często towarzyszące bólom brzucha.
-
Nudności i epizody wymiotów, zwłaszcza po produktach pszennych.
2. Objawy ogólne i związane z zachowaniem
-
Zmęczenie i ospałość, zwłaszcza po posiłkach.
-
Drażliwość, wybuchy złości bez wyraźnej przyczyny.
-
Słaby apetyt — dziecko może unikać produktów mącznych lub jeść coraz mniej.
-
Spadki energii w ciągu dnia, mimo odpowiedniej ilości snu.
-
Zniechęcenie do zabawy lub krótszy czas koncentracji na aktywnościach.
3. Zachowanie po posiłkach
-
Dziecko staje się „marudne” po obiedzie, szczególnie makaronowym.
-
Nagle traci energię po jedzeniu.
-
Zgłasza uczucie „pełnego brzuszka”, nawet po niewielkiej porcji.
-
Niechętnie je produkty zbożowe, co może być podświadomą reakcją organizmu.
Objawy nietolerancji glutenu u dzieci w wieku szkolnym (7–12 lat)
W wieku szkolnym dzieci potrafią już znacznie lepiej opisywać swoje samopoczucie. To grupa wiekowa, w której nietolerancja glutenu oraz celiakia są najczęściej diagnozowane.
1. Objawy ze strony przewodu pokarmowego
-
Bóle brzucha po posiłkach, zwłaszcza po produktach mącznych (makaron, pizza, pieczywo).
-
Nawracające wzdęcia, które dziecko samo zauważa i zgłasza.
-
Zaparcia lub biegunki, które powtarzają się cyklicznie.
-
Odbijanie, gazy, nudności tuż po jedzeniu.
-
Uczucie „ciężkości” po posiłku, często opisywane jako „pełny brzuch”.
2. Problemy z koncentracją i funkcjonowaniem w szkole
-
Trudności skupienia, rozproszenie podczas lekcji.
-
Opisane przez dzieci „mgła w głowie”, uczucie spowolnienia myślenia.
-
Problemy z zapamiętywaniem materiału.
-
Rozdrażnienie lub nagłe spadki energii w środku dnia szkolnego.
-
Wahania nastroju, które pojawiają się po posiłkach.
3. Objawy ogólnoustrojowe
-
Częste bóle głowy, zwłaszcza po jedzeniu lub popołudniami.
-
Bóle stawów — często mylone z bólami wzrostowymi.
-
Przewlekłe zmęczenie, nawet mimo odpowiedniej ilości snu.
-
Spadek wytrzymałości fizycznej, szybkie męczenie się podczas aktywności.
-
Anemia lub niedobory żelaza, które trudno wyrównać suplementacją.
4. Objawy skórne
-
Nasilone atopowe zapalenie skóry.
-
Pokrzywka po posiłkach lub po wysiłku fizycznym.
-
Sucha, łuszcząca się skóra, mimo regularnej pielęgnacji.
-
Zmieniona tekstura skóry na ramionach (tzw. „gęsia skórka”), która nie ustępuje.
5. Problemy emocjonalne i behawioralne
-
Nagłe wybuchy złości lub płaczliwość, szczególnie po posiłkach.
-
Zmienność nastroju i drażliwość.
-
Nadpobudliwość, zwłaszcza po produktach glutenowych.
-
Trudności z zasypianiem lub płytki sen.
Rozpoznanie nietolerancji glutenu u dziecka to wyzwanie, ponieważ jej objawy są często niespecyficzne i mogą wyglądać inaczej w zależności od wieku. U niemowląt dominują problemy gastryczne, wzdęcia czy zaburzenia przyrostu masy, u małych dzieci częściej pojawiają się bóle brzucha, wysypki i zaburzenia nastroju, natomiast u dzieci szkolnych objawy mogą obejmować problemy z koncentracją, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie czy dolegliwości stawowe. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat diety bez glutenu i jak radzić sobie z nietolerancjami, wejdź na: https://jembezglutenu.pl/
Artykuł sponsorowany
Hej! Jestem dziennikarką i od kilku lat pracuję dla portali internetowych, gdzie mogę realizować swoją pasję do pisania i zgłębiania najnowszych wydarzeń. Moja praca pozwala mi na codzienny kontakt z fascynującymi tematami.
